Viêm họng là bệnh lý hô hấp khá phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, đặc biệt trong những ngày thời tiết thay đổi hoặc môi trường ô nhiễm. Khi bé bị đau họng, quấy khóc, khó bú, nhiều cha mẹ bối rối không biết bé bị đau họng phải làm sao hay cách chữa viêm họng cho trẻ sơ sinh tại nhà có an toàn không.
Mục lục
Thực tế, có những phương pháp chăm sóc và mẹo dân gian đơn giản, lành tính có thể giúp cải thiện tình trạng viêm họng, đồng thời hỗ trợ bé nhanh hồi phục mà không cần lạm dụng thuốc. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ chi tiết những cách chữa viêm họng cho trẻ tại nhà an toàn và hiệu quả để cha mẹ tham khảo.
Nguyên nhân dẫn đến viêm họng ở trẻ
Trẻ bị viêm họng có thể do nhiều yếu tố khác nhau gây nên, trong đó phổ biến nhất là:
- Do virus: Các loại virus như cúm A, cúm B, Parainfluenza… thường gây viêm họng cấp tính kèm ho, sốt, sổ mũi.
- Do vi khuẩn: Vi khuẩn phế cầu, tụ cầu, đặc biệt là liên cầu khuẩn β (Streptococcus pyogenes) có thể gây viêm họng nặng, dễ dẫn đến biến chứng.
- Tác nhân kích thích: Khói thuốc, bụi bẩn, phấn hoa, lông thú cưng hoặc thức ăn cay nóng làm cổ họng bị kích ứng và viêm.
- Thay đổi thời tiết: Sự biến đổi đột ngột của nhiệt độ, đặc biệt khi chuyển mùa, khiến cơ thể trẻ khó thích nghi và dễ mắc bệnh.
- Trào ngược dạ dày: Acid từ dạ dày trào ngược lên thực quản gây kích thích cuống họng liên tục, làm tổn thương niêm mạc họng.
- Hệ miễn dịch yếu: Trẻ nhỏ có sức đề kháng chưa hoàn thiện nên dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp.
- Lây nhiễm từ người bệnh: Tiếp xúc gần với người bị viêm họng qua giọt bắn hoặc dịch tiết hô hấp cũng là nguyên nhân thường gặp.
Triệu chứng viêm họng ở trẻ
Viêm họng ở trẻ thường có những biểu hiện khá đặc trưng, cha mẹ có thể nhận biết qua các dấu hiệu sau:
- Đau rát họng: Trẻ thường kêu đau hoặc quấy khóc khi bú, nuốt nước bọt hay ăn uống.
- Ho: Ho khan hoặc ho có đờm, có thể kèm theo khò khè.
- Sốt: Nhiệt độ cơ thể tăng, có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao tùy nguyên nhân gây bệnh.
- Khó nuốt, biếng ăn: Trẻ từ chối bú mẹ, bỏ ăn, hay nhè thức ăn do đau rát họng.
- Khàn tiếng, mất tiếng: Khi viêm lan xuống thanh quản, giọng trẻ có thể bị khàn.
- Chảy nước mũi, nghẹt mũi: Triệu chứng thường đi kèm với viêm họng do virus.
- Hạch cổ sưng: Một số trường hợp viêm họng do vi khuẩn, hạch bạch huyết vùng cổ có thể sưng và đau.
- Cơ thể mệt mỏi, quấy khóc nhiều: Trẻ dễ cáu gắt, khó ngủ, hay khóc đêm.
Trẻ bị đau họng phải làm sao
Khi trẻ bị đau họng, cha mẹ cần cho trẻ nghỉ ngơi, uống nhiều nước ấm, bổ sung vitamin C, ăn đồ mềm, dễ nuốt, và giữ ấm cơ thể, đặc biệt là giữ ấm vùng cổ và gan bàn chân. Sử dụng máy phun sương tạo độ ẩm, súc miệng nước muối sinh lý, và sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn theo chỉ định của bác sĩ có thể giúp làm dịu triệu chứng. Tuyệt đối không cho trẻ dùng Aspirin và cần đưa trẻ đi khám ngay nếu có các triệu chứng nặng như sốt cao, khó nuốt, khó thở, hoặc tình trạng không cải thiện sau vài ngày.
Cách chữa viêm họng cho trẻ tại nhà an toàn và hiệu quả
Viêm họng ở trẻ nhỏ có thể được cải thiện nhờ những phương pháp chăm sóc tại nhà, vừa đơn giản, vừa an toàn. Cha mẹ nên áp dụng đúng cách để giúp bé nhanh hồi phục và hạn chế biến chứng.
Chăm sóc chung tại nhà
- Cho trẻ uống nhiều nước ấm: Giúp làm dịu cổ họng, giảm khô rát và loại bỏ dịch nhầy. Với trẻ sơ sinh, cần tăng số lần bú để tránh mất nước.
- Giữ ấm cơ thể và vùng cổ họng: Đặc biệt trong những ngày lạnh hoặc khi bé ngủ trong phòng điều hòa.
- Vệ sinh mũi – họng bằng nước muối sinh lý: Giúp làm sạch họng, sát khuẩn nhẹ nhàng và giảm viêm.
- Đảm bảo không gian sống trong lành: Hạn chế khói bụi, khói thuốc, mùi hóa chất gây kích ứng.
- Chế độ nghỉ ngơi hợp lý: Cho trẻ ngủ đủ giấc, tránh khóc nhiều để không làm họng tổn thương thêm.
Kinh nghiệm dân gian hỗ trợ chữa viêm họng cho bé
- Mật ong pha nước ấm (trên 1 tuổi): Có tác dụng kháng khuẩn, làm dịu niêm mạc, giảm ho và đau họng.
- Lá húng chanh hấp mật ong: Giúp tiêu đờm, giảm ho, dịu cổ họng.
- Lá tía tô, quất hấp mật ong: Bài thuốc dân gian quen thuộc giúp giảm ho, ngứa rát họng.
- Tinh dầu tràm, bạc hà: Xông nhẹ để kháng khuẩn không khí, giúp bé dễ thở hơn.
Lưu ý: Các phương pháp này chỉ áp dụng cho trẻ từ 1 tuổi trở lên. Với trẻ dưới 1 tuổi, cha mẹ không nên dùng mật ong, gừng hay chanh vì có thể gây hại cho hệ tiêu hóa và sức khỏe của bé. Trước khi sử dụng bất kỳ loại thảo dược nào cho trẻ, bạn nên thảo luận với bác sĩ để đảm bảo an toàn và phù hợp
Cách chữa viêm họng cho trẻ sơ sinh tại nhà
- Dùng nước muối sinh lý: Nhỏ vào mũi và họng để làm sạch dịch nhầy, giúp bé dễ thở hơn.
- Hút dịch mũi bằng dụng cụ chuyên dụng: Giúp làm thông đường thở, giảm nghẹt mũi.
- Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là bàn chân, ngực và cổ.
- Cho bú nhiều lần hơn: Cung cấp đủ nước, dinh dưỡng và tăng sức đề kháng tự nhiên.
Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hoặc các bài thuốc dân gian chưa được kiểm chứng cho trẻ sơ sinh và dưới 1 tuổi.
Các biện pháp chăm sóc trẻ bị viêm họng
Bên cạnh việc áp dụng các phương pháp chữa viêm họng tại nhà không dùng kháng sinh, hoặc tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ, cha mẹ cần chú ý đến chế độ chăm sóc hằng ngày để giúp bé giảm bớt khó chịu và nhanh chóng hồi phục:
- Súc miệng và vệ sinh mũi họng: Thường xuyên cho trẻ súc miệng bằng nước muối loãng hoặc nhỏ nước muối sinh lý để làm dịu niêm mạc họng, giảm viêm và loại bỏ vi khuẩn, dịch nhầy.
- Bổ sung đủ nước: Cho trẻ uống đủ nước (hoặc bú nhiều lần với trẻ sơ sinh) để giữ niêm mạc họng ẩm, đồng thời giúp long đờm và giảm khô rát cổ họng.
- Giữ môi trường sống sạch sẽ: Đảm bảo không gian sống thoáng mát, trong lành, tránh khói bụi, khói thuốc và các chất gây kích ứng.
- Cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ: Ngủ đủ giấc và hạn chế vận động quá sức để cơ thể có thời gian phục hồi tốt hơn.
- Dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung nhiều rau củ, trái cây giàu vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng. Nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt; hạn chế đồ cay nóng, nước đá, nước ngọt có gas và đồ uống có cồn.
- Theo dõi liên tục: Cha mẹ cần quan sát biểu hiện của trẻ, nếu có các dấu hiệu bất thường như sốt cao, khó thở, bỏ ăn hoàn toàn… thì phải đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời.
Để chăm sóc và bảo vệ cổ họng của bé hiệu quả hơn, cha mẹ cũng có thể tham khảo sản phẩm sau:
- Súc họng miệng PlasmaKare 150ml: Sản phẩm được khuyên dùng để hỗ trợ điều trị viêm họng, ho, khàn tiếng cho trẻ.
- Súc họng miệng PlasmaKare 250ml: Sản phẩm cao cấp chứa TSN® (Phức hệ Tannic – Nano bạc Plasma) kết hợp Keo ong nhập khẩu Italia, có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, virus trong 30 giây, hỗ trợ giảm viêm họng và ngăn ngừa tái phát.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Mặc dù cha mẹ có thể áp dụng nhiều cách chữa viêm họng cho trẻ sơ sinh tại nhà, nhưng trong một số trường hợp, việc thăm khám y tế là bắt buộc để đảm bảo an toàn cho bé. Dưới đây là những dấu hiệu quan trọng không được bỏ qua:
- Sốt cao trên 38,5°C kéo dài không hạ: Nếu trẻ bị sốt cao liên tục dù đã lau mát, cho uống thuốc hạ sốt (theo chỉ định) nhưng không cải thiện, đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng nặng cần bác sĩ can thiệp.
- Trẻ bỏ bú hoàn toàn, mệt mỏi hoặc khó thở: Việc không chịu bú khiến trẻ nhanh chóng bị thiếu nước, thiếu năng lượng, dễ dẫn đến kiệt sức. Nếu kèm khó thở, thở rút lõm lồng ngực hay thở nhanh, đây là tình trạng nguy hiểm cần xử lý ngay.
- Triệu chứng không cải thiện sau 2–3 ngày: Nếu bé vẫn ho, sốt, nghẹt mũi, khò khè, quấy khóc liên tục dù đã áp dụng biện pháp chăm sóc tại nhà, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để tìm đúng nguyên nhân và có hướng điều trị kịp thời.
- Xuất hiện dấu hiệu bất thường khác: Như tím tái môi, nổi ban đỏ, co giật, nôn ói nhiều… cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Viêm họng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 1 tuổi là tình trạng khá phổ biến, nhưng nếu cha mẹ biết cách chăm sóc đúng, áp dụng các phương pháp an toàn tại nhà thì bé sẽ nhanh chóng hồi phục và hạn chế biến chứng. Tuy nhiên, trong những trường hợp nghiêm trọng hoặc khi các triệu chứng không cải thiện, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được điều trị kịp thời.
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
