Khi mùa lạnh đến gần, cảm cúm và nghẹt mũi trở thành nỗi ám ảnh của không ít người. Cảm giác khó thở, không thể ngủ ngon hay làm việc hiệu quả khiến nhiều người cảm thấy vô cùng mệt mỏi. Vậy tại sao lại bị nghẹt mũi khi cảm cúm, và có cách nào để nhanh chóng xua tan sự khó chịu này? Trong bài viết dưới đây, Innocare Pharma sẽ cùng bạn khám phá nguyên nhân và các phương pháp trị nghẹt mũi hiệu quả, giúp bạn nhanh chóng phục hồi và quay lại với cuộc sống thường nhật.
Mục lục
Tại sao khi cảm cúm hay bị nghẹt mũi?
1. Cơ chế gây nghẹt mũi khi cảm cúm
Khi cơ thể nhiễm virus cảm cúm, virus xâm nhập vào cơ thể thông qua đường hô hấp, gây kích ứng niêm mạc mũi và các mô trong hệ hô hấp. Virus này không chỉ làm tổn thương niêm mạc mà còn kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng lại. Kết quả là, các tế bào trong niêm mạc mũi sẽ phát tán các chất gây viêm, dẫn đến hiện tượng sưng viêm và phù nề. Đây chính là nguyên nhân chính gây nghẹt mũi.
Bên cạnh đó, hệ miễn dịch cũng phản ứng bằng cách tăng tiết dịch nhầy để giúp cơ thể tống xuất virus và vi khuẩn ra ngoài. Tuy nhiên, việc tiết ra lượng dịch nhầy nhiều hơn mức bình thường này làm cho các lỗ mũi bị tắc nghẽn, dẫn đến cảm giác nghẹt mũi. Dịch mũi đọng lại trong khoang mũi làm cho không khí không thể lưu thông tốt qua mũi, gây khó thở và tạo ra cảm giác khó chịu, bức bối cho người bệnh.
2. Các yếu tố làm nghẹt mũi nặng hơn
Ngoài sự tác động của virus cảm cúm, một số yếu tố khác có thể làm tình trạng nghẹt mũi trở nên nghiêm trọng hơn hoặc kéo dài lâu hơn:
- Dị ứng kèm theo: Những người có tiền sử dị ứng với các tác nhân như phấn hoa, bụi, hoặc hóa chất trong môi trường sống sẽ có nguy cơ nghẹt mũi nặng hơn khi bị cảm cúm. Dị ứng sẽ làm hệ miễn dịch phản ứng mạnh mẽ hơn, dẫn đến sự gia tăng viêm và tắc nghẽn trong khoang mũi.
- Thay đổi thời tiết, môi trường sống: Thời tiết lạnh, khô hoặc ô nhiễm không khí có thể làm tình trạng nghẹt mũi trở nên trầm trọng hơn. Không khí lạnh và khô có thể làm niêm mạc mũi trở nên khô rát, kích thích quá trình viêm, trong khi môi trường ô nhiễm gây thêm gánh nặng cho hệ hô hấp.
- Viêm xoang, viêm amidan, viêm VA: Những người có các vấn đề về viêm xoang, viêm amidan hoặc viêm VA sẽ gặp phải các triệu chứng nghẹt mũi kéo dài và nặng hơn. Viêm xoang làm cho các xoang mũi bị tắc nghẽn, khiến dịch nhầy không thể thoát ra ngoài, gây tắc nghẽn mũi. Trong khi đó, viêm amidan và viêm VA có thể làm gia tăng tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể, khiến triệu chứng nghẹt mũi trở nên trầm trọng hơn.
3. Nghẹt mũi khi nằm ngủ
Một hiện tượng phổ biến khi bị cảm cúm là nghẹt mũi nặng hơn vào ban đêm, đặc biệt là khi nằm ngủ. Khi nằm, cơ thể không còn đứng thẳng nữa, khiến dịch nhầy trong mũi không thể chảy ra ngoài mà tích tụ lại trong khoang mũi. Điều này tạo ra cảm giác nghẹt mũi mạnh mẽ hơn, và người bệnh thường cảm thấy khó thở hơn khi ngủ.
Bên cạnh đó, khi cơ thể nằm ngang, lưu lượng máu đến niêm mạc mũi cũng thay đổi, làm cho tình trạng viêm và sưng tấy thêm phần nghiêm trọng. Vì vậy, cảm giác nghẹt mũi thường tăng lên vào ban đêm, khi cơ thể không còn ở tư thế đứng.
Dấu hiệu nhận biết nghẹt mũi khi bị cảm cúm
Khi bị cảm cúm, một trong những dấu hiệu phổ biến nhất là nghẹt mũi kèm chảy nước mũi và hắt hơi. Dịch nhầy tiết ra từ mũi sẽ gây cảm giác khó chịu và đôi khi chảy xuống cổ họng, dẫn đến ho hoặc đau họng.
Ngoài nghẹt mũi, người bệnh cũng có thể gặp phải những triệu chứng khác như đau đầu, sốt, mệt mỏi, đau họng và ho. Các triệu chứng này thường diễn ra đồng thời và có thể kéo dài từ 7 đến 10 ngày, với khả năng tự giảm dần khi cơ thể phục hồi và cảm cúm qua đi.
Cách trị nghẹt mũi khi bị cảm nhanh nhất
Khi bị cảm lạnh, nghẹt mũi là một trong những triệu chứng khó chịu nhất. Để giảm nghẹt mũi và cảm thấy dễ chịu hơn, bạn có thể áp dụng những biện pháp tại nhà, sử dụng thuốc hoặc tìm đến sự trợ giúp của bác sĩ nếu cần. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để trị nghẹt mũi hiệu quả nhất:
1. Các biện pháp tại nhà hiệu quả
- Rửa mũi bằng nước muối sinh lý: Nước muối sinh lý là một trong những phương pháp đơn giản và hiệu quả nhất để làm sạch dịch nhầy và dị nguyên trong mũi. Bạn có thể sử dụng dung dịch muối sinh lý mua sẵn hoặc tự pha tại nhà để rửa mũi, giúp thông thoáng mũi và giảm nghẹt nhanh chóng.
- Hít hơi nước nóng: Xông hơi với hơi nước nóng sẽ làm loãng dịch mũi, giúp bạn dễ dàng hỉ mũi và giảm nghẹt mũi. Bạn có thể chuẩn bị một bát nước nóng, thêm vài giọt tinh dầu (như tinh dầu xả, bạc hà) và hít hơi nước trong khoảng 10-15 phút để thông mũi hiệu quả.
- Uống đủ nước: Uống nhiều nước giúp giữ ẩm niêm mạc mũi và hỗ trợ đào thải dịch nhầy từ cơ thể. Hãy uống nước ấm hoặc các loại trà thảo mộc như gừng mật ong, trà chanh để làm dịu cổ họng và giảm nghẹt mũi.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm không khí: Khi không khí quá khô, niêm mạc mũi dễ bị kích ứng và khô, làm tình trạng nghẹt mũi thêm nghiêm trọng. Sử dụng máy tạo độ ẩm giúp cung cấp độ ẩm cho không khí, bảo vệ niêm mạc mũi và giúp giảm nghẹt.
- Nâng cao đầu khi ngủ: Khi ngủ, bạn nên kê gối cao để giúp đầu được nâng lên, giảm thiểu tình trạng dịch nhầy tích tụ trong mũi, từ đó giảm nghẹt mũi hiệu quả.
2. Sử dụng thuốc giảm nghẹt mũi
- Thuốc xịt mũi chứa oxymetazoline: Đây là loại thuốc xịt mũi giúp co mạch, giảm phù nề niêm mạc mũi, từ đó mở rộng đường thở. Tuy nhiên, bạn chỉ nên sử dụng thuốc này trong thời gian ngắn (1-2 ngày) để tránh tác dụng phụ, như gây phụ thuộc vào thuốc.
- Xịt mũi xoang PlasmaKare X-Spray Light: Đây là một sản phẩm hỗ trợ giảm nghẹt mũi hiệu quả, giúp làm thông thoáng mũi và giảm các triệu chứng viêm xoang. Bạn có thể sử dụng sản phẩm này theo hướng dẫn trên bao bì.
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Nếu bạn bị cảm kèm theo sốt hoặc đau đầu, việc sử dụng thuốc giảm đau (paracetamol) hoặc thuốc hạ sốt sẽ giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Tuy nhiên, bạn cần tuân thủ đúng liều lượng và không lạm dụng thuốc.
Lưu ý: Không nên lạm dụng thuốc xịt mũi vì có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng như hiện tượng “nghẹt mũi rebound” (nghẹt mũi trở lại khi ngừng thuốc).
3. Khi nào cần đi khám bác sĩ
- Nghẹt mũi kéo dài trên 1 tuần không cải thiện: Nếu bạn đã áp dụng các biện pháp tại nhà mà tình trạng nghẹt mũi không thuyên giảm sau 7-10 ngày, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định nguyên nhân cụ thể và có phương án điều trị phù hợp.
- Kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng: Nếu nghẹt mũi đi kèm với triệu chứng sốt cao, đau xoang dữ dội, mất mùi hoặc cảm giác nặng nề ở vùng mặt, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay để kiểm tra và điều trị kịp thời.
- Nghi ngờ viêm xoang, viêm amidan hoặc các bệnh lý khác: Nếu bạn nghi ngờ mình mắc phải các bệnh lý khác như viêm xoang, viêm amidan hoặc các bệnh lý về mũi và họng, việc khám bác sĩ là rất quan trọng để có phương án điều trị chính xác.
Những biện pháp này sẽ giúp bạn giảm nghẹt mũi hiệu quả khi bị cảm lạnh. Tuy nhiên, nếu tình trạng không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, đừng ngần ngại tìm đến sự hỗ trợ của bác sĩ.
Lời khuyên phòng ngừa nghẹt mũi khi cảm cúm
Khi bị cảm cúm, nghẹt mũi là một trong những triệu chứng phổ biến và gây khó chịu. Để phòng ngừa tình trạng này, có một số biện pháp cần thực hiện:
- Giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh: Khi cơ thể bị lạnh, hệ miễn dịch sẽ yếu đi, tạo điều kiện thuận lợi cho virus cảm cúm xâm nhập. Vì vậy, trong những ngày thời tiết lạnh, việc giữ ấm cho cơ thể bằng cách mặc áo ấm, đội mũ, khăn và đi giày kín là rất quan trọng để hạn chế cảm cúm và các vấn đề về đường hô hấp, đặc biệt là nghẹt mũi.
- Tránh tiếp xúc với các tác nhân dị ứng và môi trường ô nhiễm: Các tác nhân dị ứng như bụi, phấn hoa hay không khí ô nhiễm có thể làm tăng nguy cơ nghẹt mũi và làm tình trạng cảm cúm trở nên trầm trọng hơn. Hãy hạn chế tiếp xúc với các yếu tố này, nhất là trong mùa thay đổi thời tiết hoặc khi không khí có nhiều ô nhiễm.
- Rửa tay thường xuyên và giữ vệ sinh cá nhân: Cảm cúm thường lây qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc các bề mặt bị nhiễm virus. Để phòng ngừa, việc rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch là điều cần thiết. Ngoài ra, hãy tránh chạm tay vào mắt, mũi, miệng khi chưa vệ sinh tay để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Bên cạnh đó môi trường sống sạch sẽ và thoáng đãng sẽ giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và virus gây cảm cúm. Đồng thời, duy trì độ ẩm trong không khí cũng giúp giữ cho các đường hô hấp không bị khô, từ đó giảm thiểu tình trạng nghẹt mũi. Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc đặt chậu nước trong phòng để giúp không khí luôn đủ độ ẩm.
Trên đây là những nguyên nhân gây nghẹt mũi khi cảm cúm và các phương pháp điều trị hiệu quả giúp bạn nhanh chóng giảm thiểu sự khó chịu ngay tại nhà. Hy vọng những thông tin này sẽ là “cẩm nang” hữu ích, giúp bạn vượt qua những ngày cảm cúm một cách nhẹ nhàng và thoải mái hơn. Hãy luôn chú ý theo dõi sức khỏe của bản thân và tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế nếu triệu chứng kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường.
